LÀM KHỐI ĐA DIỆN ĐỀU VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA MÁY VI TÍNH
GV Võ Ngọc Bửu Chánh
Trong sách giáo khoa Hình học lớp 12 có bài tập 1 trang 18 hướng dẫn cách làm hình tứ diện đều, lập phương, bát diện đều.
Trong sách giáo khoa Hình học lớp 12 nâng cao còn hướng dẫn thêm cách làm khối mười hai mặt đều và hai mươi mặt đều.
Điều phát sinh ở cách làm này là làm sao vẽ được hình khai triển các mặt của một cách đều đặn ? Với sự trợ giúp của máy tính ta sẽ vẽ một cách nhanh chóng, in ra giấy cứng rồi cắt, xếp, dán. Sau đó đặt nó vào góc học tập để … ngắm và hiểu hơn về khối đa diện đều. Các bạn xem các khối mà lớp 12B4 và 12A2 làm có xinh không ?
Mình xin hướng dẫn các bạn cách “vẽ” hình khai triển của khối 12 mặt đều trong máy vi tính nhé.
Bước 1: Vẽ ngũ giác đều: Ở thanh công cụ Drawing kich nút AutoShapes, kích chọn BasicShapes bạn sẽ thấy ngũ giác đều. Chọn nó rồi :một tay giữ phím Shift, một tay rê chuột để vẽ (nhớ phải có sự trợ lực của phím Shift thì ngũ giác mới đều).
Bước 2: Chọn nó rồi copy, paste 5 lần để được 6 ngũ giác đều.
Bước 3: Chọn một ngũ giác rồi lật nó qua trục đối xứng ngang bằng cách kích nút Draw, kéo ngang Rotate or Flip và chọn Flip Horizontal.
Bước 4: Xếp 5 ngũ giác đều quanh ngũ giác đều vừa lật. Để ráp nối chính xác ta dùng 2 phím mũi tên ngang để di chuyển hình, giữ phím Ctrl để sự di chuyển “tinh vi” hơn. Ta có một bông hoa 5 cánh tuyệt đẹp.
Bước 5: Sao chép một bông hoa bằng cách nhấp nút select objects (mũi tên xanh ở giữa nút Draw và AutoShapes) và giữ chuột kéo chọ hết bông hoa rồi kết chúng lại bởi lệnh Group trong nút Draw. Sau đó copy và paste
Bước 6: Lật ngược bông hoa vừa copy theo chiều ngang rồi ráp nối với bông hoa còn lại.
Bước 7: Vẽ thêm các đường viền để dán các mặt lại với nhau bởi nút line (kế bên nút AutoShapes). Nhớ là các đoạn nào song song thì ta copy, paste rồi dời chỗ cho nhanh.
Bước 8: Group toàn bộ lại đề có thể tuỳ ý kéo to, thu nhỏ hình triển khai của khối đa diện (nhớ giữ phím Shift nếu không nó méo đó)
Thế là xong. Lưu file lại, đem ra Thư quán nhờ in trên một tờ giấy cứng, đem về cắt, dán và trang điểm để có khối đa diện đều … thiệt là đều!
Các khôi đa diện khác làm tương tự. Giới thiệu ảnh khôi 8 và 20 mặt đều.
Đặt vấn đề: Lớp 12 đã tính được thể tích các khối đa diện đều là tứ diện đều, bát diện đều, lập phương. Thế thì khối 12 và 20 mặt đều cạnh bằng a thì thể tích bằng bao nhiêu?