Archimedes – nhà bác học vĩ đại thời cổ đại

Ở thời cổ đại, khi khoa học chưa chia tách thành từng ngành khoa học
tương đối độc lập như ngày nay thì nhà toán học cũng có thể đồng thời là
một nhà vật lý hay thiên văn học. Archimedes cũng vậy. Ông là người Hy
Lạp, sinh khoảng năm 287 trước Công nguyên và mất khoảng năm 212 trước
Công nguyên. Số lượng những phát minh của ông rất đồ sộ trong nhiều lĩnh
vực. Ông được đánh giá là nhà toán học, nhà vật lý, nhà thiên văn học,
nhà phát minh, đồng thời là một kỹ sư đại tài. Riêng trong toán học, ông
có những phát hiện lớn như: Tính gần đúng số pi là 3,1416; Công thức
tính diện tích hình tròn là pi × bán kính × bán kính; Tính gần đúng căn
bậc hai của 3; Tính diện tích giới hạn bởi một parabol và một đường
thẳng, tính diện tích, thể tích hình cầu, hình trụ và các mặt cắt (điều
mà gần 2000 năm sau, nhờ phép tính vi phân, tích phân cho kết quả chính
xác như ông tính toán); Tính tổng các chuỗi số vô hạn như S = 1/4 + 1/16
+ 1/64 +… = 3/4 (mỗi mẫu số của phân số sau bằng mẫu số của phân số
trước nhân với 4). Ông cũng là người đưa ra một số đường cong toán học
từ rất sớm. Sinh thời, ông đã chế tạo ra nhiều loại vũ khí giúp Hy Lạp
chống lại cuộc chiến của La Mã. Giai thoại về ông được người sau nhắc
đến nhiều nhất là ông đã hét lên cụm từ “Eureka” khi đang tắm, nhờ đó
ông phát hiện lực đẩy mà sau này được mang tên ông. Câu nói nổi tiếng
nhất của Archimedes là: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng cả
Trái đất”.